اضطراب اجتماعی چیست؟ دلایل و روش های درمان آن

اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی (که در زبان انگلیسی به معنای اختلال اضطراب اجتماعی یاsocial anxiety disorder تعریف می شود، توسط برخی از روانشناسان متخصص به عنوان نوعی اختلال روانی دشوار تعریف شده می شود. این نوع از اضطراب هنگامی که شخص در اجتماع یا حتی محیط های کوچک قرار میگیرد باعث بروز علائمی نظیر تپش قلب، لرزش و … می شود.

در این مطلب از مجله روانشناسی نیک داد، به موضوع «اضطراب اجتماعی چیست» و دلایل و راه های درمان آن میپردازیم. با ما همراه باشید.

اضطراب اجتماعی چیست؟

به گفته متخصصین روانشناسی بالینی، این اختلال زمانی که برای اولین بار فرد در معرض صحبت کردن در مقابل مردم قرار می گیرد، او را تحت تاثیر قرار می دهد. در شرایط فرد با ترس و تنش بیش از حد روبرو می شود. همچنین او در موقعیت ‌های جمعی احساس می‌کند زیر ذره‌بین است یا با این ترس مواجه می‌شود که همه مراقب اعمال او هستند.

یا زمانی که فرد احساس می کند در دایره تمرکز قرار دارد و اطرافیانش به کاری که انجام می دهد، اهمیت می دهند و به او نگاه می کنند، در این حالت علائمی از اضطراب، ترس و کم رویی را نشان می دهد.

انجام عمل اشتباه یا لکنت در این زمان طبیعی است که منجر به لرز، تپش قلب، تنگی نفس و بسیاری از علائم دیگر می شود و فرد را دچار مشکل می شود و ممکن است باعث شود کار را به درستی انجام ندهد.

اثرات منفی اضطراب اجتماعی

در واقع بسیاری از افراد از اثرات منفی اضطراب اجتماعی رنج می برند، از جمله:

• زمانی که بیمار در موقعیتی علائم ترس و اضطراب را تجربه می کند، از شرکت در موقعیت های اجتماعی یا وارد شدن به بحث با اطرافیان خود کاملا پرهیز می کند. این البته ترس او را نسبت به دیگران افزایش می دهد و باعث می شود در هیچ سمینار و کنفرانس یا مکانی شرکت نکند.
• اگر ترس اجتماعی فرد برای مدت طولانی بدون درمان روان شناختی ادامه یابد، اعتماد به نفس او تضعیف می‌شود و در بسیاری از موقعیت‌ هایی که نیاز به مثبت ‌اندیشی و مشارکت فعال دارند، عملکرد او را منفی می‌کند. این احساسات در آینده توسط فرد تشدید می‌ شود که این امر باعث بدتر شدن وضعیت روانی فرد می‌ گردد و وضعیت و شرایط را پیچیده می کند.
•  خطرناک ترین چیز این است که اکثر افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی به ویژه زنان، ممکن است سال ها درمان را به تعویق بیاندازند. این تاخیر ممکن است به دلیل خجالتی بودن آن ها از همان موقعیت یا ترس از مواجهه با آن و اعتراف به وجود آن یا ناتوانی آن ها باشد..
•  یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی با آن مواجه هستند، فقدان مهارت های اجتماعی است، زیرا اجتناب از برخورد با افراد در جلسات منجر به فقدان تجربه و مهارت های اجتماعی لازم برای زندگی سالم در جامعه می شود. اما اگر فرد دچار این مشکل نباشد، مهارت های اجتماعی و ارتباطی او تا حدودی پیشرفت می کند و علائم اضطراب و ترس او کاهش می یابد.
• کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی، در دوست یابی مشکل دارند و ممکن است به دلیل این بیماری در مدرسه یا کلاس تنها بمانند که باعث می شود نتوانند به طور عادی با دیگران ارتباط برقرار کنند.

اضطراب اجتماعی چه زمانی ظاهر می شود؟

این اختلال عمدتا در اوایل دوران کودکی شروع می شود یا ممکن است در ابتدای نوجوانی ظاهر شود، جایی که بیشتر موارد در حدود پانزده سالگی ظاهر می شود. این به دلایلی است که بعدا به آن ها خواهیم پرداخت و برخی از متخصصان تأیید کرده اند که دو مرحله وجود دارد که در آن بیماری روانی فراوان است:

• پیش دبستانی به شکل ترس غریبه ها، یعنی زمانی ظاهر می شود که فرزندتان را در حال گریه می بینید و وقتی افراد غریبه یا مهمان در خانه هستند هرگز شما را ترک نمی کند.
• اضطراب اجتماعی نیز در سنین 12 تا 17 سالگی به صورت ترس از انتقاد و ارزیابی اجتماعی اطراف فرد ظاهر می شود. همچنین ممکن است اضطراب و فوبیای اجتماعی به طور قابل توجهی در رفتار دختران بیشتر از پسران ظاهر شود؛ با توجه به ماهیت تربیت زنان بر اساس معیارهای مختلف اجتماعی.

همچنین ذکر شده است که اگر چه سنین خاصی وجود دارد که در آن اضطراب اجتماعی به وضوح ظاهر می شود، اما این بیماری از جمله اختلالات روانی مزمن است که ممکن است چندین دهه ادامه داشته باشد و بر زندگی روزمره، اجتماعی و خانوادگی فرد تأثیر منفی بگذارد.

آیا این بیماری قابل درمان است؟

البته این اختلال روانی قابل درمان است، زیرا بسیاری از افرادی که از اضطراب اجتماعی رنج می برند توانسته اند بر ترس خود غلبه کنند. آن ها می توانند کمک بگیرند و برای درمان اضطراب به روان درمانگر یا مشاور روانشناسی مراجعه کنند.

اضطراب اجتماعی و کمرویی

باید بدانید که خجالتی بودن و اضطراب اجتماعی یکسان نیستند و تفاوت زیادی بین آن ها وجود دارد. اضطراب اجتماعی شامل احساس شرم و ترس است. اما افراد خجالتی لزوما اضطراب اجتماعی ندارند.

درمانگر به شما کمک می کند تا از طریق درمان های مختلف که شما را به وضعیت بهتری هدایت می کنند، در برخورد با جامعه بسیار بهتر شوید. در طول مسیر درمان، ممکن است استرس و اضطراب را تجربه کنید، اما همیشه امید به موفقیت و پیشرفت وجود دارد.

ممکن است برخی از مبتلایان احساس ناامیدی کنند و وسواس ‌هایی داشته باشند که اضطراب اجتماعی قابل درمان نیست، اما بدانید که استراتژی‌ های هوشمندانه و پیشرفته ‌ای برای درمان این بیماری وجود دارد. فقط خود را به شدت به سمت درمان سوق دهید و دریغ نکنید تا با دنیای واقعی روبرو شده و از وسواس، ترس و اضطراب خود خارج شوید.

راهکارهای درمان اضطراب اجتماعی

• متخصصان تاکید می ‌کنند که مهم است بدانیم که بیشتر ترس ها مبتنی بر تفکر آگاهانه نیستند، بلکه توهمات بی ‌پایه ‌ای هستند..
• روان درمانگرها به فرد می آموزند که چگونه به خود افتخار کرده و چگونه اعتماد به نفس ایجاد کنیم.
• روان پزشکان سعی می کنند این واقعیت را ثابت کنند که هیچ چیزی وجود ندارد که نمی توان به آن دست یافت و یک فرد قوی را نمی توان شکست داد. همچنین سعی می کنند ریشه های شک و تنش را در فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی حذف کنند.
• درمان اختلال اضطراب اجتماعی مبتنی بر مشاهدات و تجربیات فردی است و مشاهدات یکسان ممکن است برای همه افراد مبتلا به این اختلال صدق نکند.
• پزشکان با برگزاری جلسات انفرادی با هر فرد به افراد مبتلا به فوبیا کمک می کنند تا خود را آشکارا و شفاف بیان کنند که پزشک بتواند به شیوه ای مناسب در مورد آن صحبت کند.