اختلال عاطفی فصلی یکی از انواع افسردگی است که با نام افسردگی فصلی نیز شناخته می شود و نوعی از افسردگی است که هر سال در یک زمان نسبتا معینی در افراد نمایان می شود. علائم این نوع افسردگی عموما از فصل پاییز یا زمستان آغاز می شود و در بهار یا تابستان خاتمه می یابد.
تمام روزهای سال اهمیت زیادی دارند و ما باید برای هر روز تلاش ویژه ای کنیم. اما موضوعی به نام سندرم افسردگی فصلی باعث می شود تا عملکرد برخی از افراد در روزهای زیادی به شدت کاهش پیدا کنید.
در این مطلب پیرامون موضوع افسردگی فصلی صحبت میکنیم و علائم و نشان های آن و همچنین راه های پیشگیری و درمان افسردگی فصلی را ذکر می کنیم. با نیک داد همراه باشید.
نیاز به خدمات مشاوره روانشناسی دارید؟
علل افسردگی فصلی چیست؟
این نشانه‌ها اگر در فصل‌های كم‌نور سال به مدت دو هفته متوالی شما را رها نكرد، یعنی شما افسردگی وابسته به فصل دارید.
در حالی که علت دقیق افسردگی فصلی شناخته شده نیست، اعتقاد بر این است که حضور هورمون های خاص ممکن است در طی یک سال باعث تغییرات خاصی شوند. یکی دیگر از تئوری ها این است که افسردگی فصلی ممکن است توسط مقدار نور خورشید که در طول ماه های پاییز و زمستان دریافت می کنید، تاثیر بگذارد که می تواند بر ساعت زیستی شما نیز تأثیر منفی داشته باشد.
کمبود نور خورشید باعث کاهش سروتونین می شود که تنظیم خلق و خوی را بهم میریزد. هنگامی که این عناصر به درستی کار نمی کنند، ممکن است متوجه افسردگی یا نشانه های دیگر مانند خستگی شوید.
عوامل دیگری نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال، سطح ملاتونین می تواند تحت تاثیر تغییر در فصل باشد و می تواند الگوهای خلق و خوی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم افسردگی فصلی
تمام انواع افسردگی یک نشانه مهم و مشترک دارند و آن احساس غمگینی، اندوه و پوچی شخص در ساعات زیادی از روز است. با این در این جا برخی از علائم مهم افسردگی فصلی را ذکر میکنیم:
اشتهای زیاد: در خیلی از افسردگی‌ها اشتهای آدم كم میشود، اما در افسردگی زمستانی اشتها زیاد میشود؛ بخصوص به چیزهای شیرین پر از كربوهیدرات.
افزایش وزن: وقتی آدم بی‌اندازه شیرینی می‌خورد، معلوم است كه چاق میشود.
احساس خستگی و كاهش میزان انرژی: احساس كوفتگی بی‌دلیل هم سراغ افسردگان زمستانی می‌آید.
احساس خواب‌آلودگی: درست مثل موجوداتی كه به خواب زمستانی می‌روند، افسرده‌های زمستانی هم دلشان نمی‌خواهد رختخواب را ترك كنند.
نداشتن تمركز: افسرده‌های زمستانی فقط جسم به‌هم‌ریخته‌ای ندارند، آنها نمی‌توانند ذهن‌شان را مثل گذشته مرتب و روی موضوعی تمركز كنند.
تحریك‌پذیری عصبی: افسردگان زمستانی زودتر می‌رنجند و زودتر هم از كوره در می‌روند.
تمایل به تنهایی: این افراد در اغلب مواقع دوست دارند تنها باشند و كسی مزاحم‌شان نشود.
برخی از علائم هم هستند که مخصوص فصل پاییز و زمستان هستند که عبارتند از :
- زیاد خوابیدن.
- حساسیت به رد شدن.
- تحریک پذیری.
- انرژی کم یا خستگی.
- احساس سنگینی در پاها یا بازوها.
- افزایش وزن و تغییر اشتها.
راه های پیشگیری از افسردگی فصلی چیست؟
علائم مهم افسردگی را ذکر کردیم و اگر احساس میکنید که برخی از این علائم را دارید میتوانید به متخصص و مشاور افسردگی مراجعه کنید. اگر تشخیص متخصص این بود که شما دارای این افسردگی هستید راه کارهایی را برای درمان این بیماری در اختیار شما قرار میدهد و در صورت لزوم دارو نیز تجویز می شود. اما با این حال ما این جا نکاتی را یادآور میشویم تا بتوانید با پیشگیری از این بیماری در امان باشید:
- سعی كنید تا آنجا كه میتوانید در طول روز، وقت خود را در بیرون از خانه صرف كنید. حتی اگر آسمان ابری است باز هم این كار را انجام دهید؛ چرا كه نور خورشید باز هم در آسمان وجود دارد و میتوانید از فواید آن بهره‌مند شوید.
- سعی كنید حداقل سه روز در هفته به مدت 30دقیقه ورزش كنید.
- یك رژیم غذایی متعادل، سرشار از ویتامین و مواد معدنی استفاده كنید. این كار انرژی بیشتری به شما میدهد و همچنین تمایل شما به غذاهای شیرین و نشاسته‌دار را كاهش میدهد.
- در صورت نیاز: در ماه‌های زمستان با یك مشاور روانشناسی بالینی در ارتباط باشید.
- در فعالیت‌های گروهی شركت كرده و ارتباط خود را با جمع قطع نكنید. در طول زمستان، این امر كمك چشمگیری به شما می‌كند.
افسردگی فصلی بیشتر به چه عواملی بستگی دارد؟
این نوع از افسردگی عموما به برخی از عوامل نظیر سن و جنسیت واکنش خاصی دارد.
زن بودن : در حالی که مردان مبتلا به افسردگی فصلی ممکن است علائم بیشتری را تجربه کنند، اما زنان بیشتر به این اختلال تشخیص داده می شوند.
سن : جوانان بیشتر از بزرگسالان دچار افسردگی پاییز یا افسردگی فصلی می شوند .
سابقه خانوادگی : ژنتیک ممکن است در افسردگی فصلی نقش داشته باشد. افراد مبتلا به این اختلال بیشتر احتمال دارد که بستگانی با افسردگی داشته باشند.
وجود افسردگی یا اختلال دوقطبی
اگر شما در معرض افسردگی هستید، علائم شما ممکن است در دوره های خاصی از سال بدتر شود.
درمان افسردگی فصلی
انگار ما انسانها واقعا مثل گیاهان محتاج نوریم و وقتی جهان مثل گلخانه‌های تاریك میشود، هم جسم و هم روان ما پژمرده میشود. حالا كه همه‌چیز زیر سر كم بودن نور است، میشود با زیاد كردن نور محیط، از حس افسردگی زمستانی رها شد؛ اما چطور؟
به گفته متخصصین روانشناسی، نور یکی از عواملی است که در افسردگی فصلی نقش زیادی دارد. ما انسانها حقیقتا شبیه گیاهان به نور احتیاج داریم و اگر از نور دور باشیم علاوه بر جسم، روح ما نیز دچار مشکلاتی می شود. از این رو بهتر است با زیاد کردن شرایط حضور در محیط، علائم افسردگی را کاهش دهیم.
1. نور درمانی كنید
تحقیقات اخیر نشان میدهد پرتو درمانی تا حد زیادی می‌تواند در درمان بیماری موثر واقع شود. گاهی اوقات داروهای ضد‌افسردگی نیز ـ هم در كنار پرتو درمانی و هم به تنهایی ـ مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین گذراندن روز، در زیر نور خورشید نیز می‌تواند به بهبود بیمار كمك كند. باید سعی شود به‌طور كلی میزان قرار گرفتن بیمار در معرض نور خورشید چه در خانه و چه در محل كار افزایش پیدا كند. نور درمانی یکی از روش های موثر درمان افسردگی به حساب می آید.
2. كوچ كنید
تجربه افسرده‌های شمال اروپا ثابت كرده است یك مهاجرت كوتاه‌مدت هدفمند به یك شهر یا كشور جنوبی‌تر، حال افسرده‌های زمستانی را بهتر می‌كند. شما هم میتوانید از تنوع جغرافیایی كشورمان استفاده كنید و یك سفر زمستانی به جنوب كشور را در برنامه‌هایتان بگذارید.
3. حتما نیازهای اساسی خود را برآورده کنید
خواب، تغذیه (از جمله مصرف پروتئین کافی)، تمرین و مصرف آب، ضروری است برای سلامت و عملکرد مغز و می تواند به ما کمک کند تا اثرات استرس را تحمل کنیم.
4. متصل ماندن و ادامه ارتباط با دیگران
با تغییرات آب و هوایی، همه ما به نظر می رسد به داخل خانه می رویم و اغلب، این جدایی کمک می کند تا احساس افسردگی و اضطراب پیدا کنیم ، این مورد برای آن دسته از افرادی است که زیاد بیرون از خانه هستند.
5. در موردش صحبت کنید
اگر به خودتان اجازه صحبت در مورد تاثیر تغییر فصلی را بدهید، به احتمال زیاد دیگران شما را درک و تأیید خواهید کرند که چگونه احساس می کنید.
کلام آخر
در این مطلب به این موضوع پرداختیم که افسردگی فصلی چیست و چه عواملی باعث ایجاد این بیماری می شود. همچنین در ادامه علائم و نشانه های افسردگی فصلی را برشمردیم و راه هایی را جهت درمان این بیماری ذکر کردیم. با این حال اگر نیاز به صحبت با روانشناس بالینی دارید میتوانید با ما تماس بگیرید. مرکز مشاوره نیک داد با دارا بودن کادری مجرب از روانشناسان برجسته، آماده ارائه خدمات روانشناسی به شما می باشد.