یکی از وسواس‌های رایج در میان بیمارانی که به مشکلاتی وسواسی مبتلا هستند، وسواس شست و شو می‌باشد. این افراد در نظر خود هیچ مشکلی ندارند اما در واقع این چنین نیست و باید تحت درمان قرار بگیرند. از آنجایی که درمان اینگونه وسواس امری مهم است، در این متن به بیان راه‌هایی برای درمان وسواس شست و شو خواهیم پرداخت تا بدین وسیله به شما عزیزان کمک کنیم.
وسواس یکی از نتایج اضطراب طولانی مدت در فرد است. این افراد بدون اینکه خودشان متوجه بروز وسواس در رفتارشان شوند، کم کم شروع به نشان دادن علائم وسواس از جمله شست و شوی خارج از حد اعتدال می‌کنند و در بسیاری از مواقع بر این باورند که هیچ مشکلی ندارند و رفتار آنها کاملا طبیعی است. از این جهت درمان وسواس شست و شو یک امر مهم می‌باشد. مادامی که بیمار درگیر این موضوع باشد و به وی کمک پزشکی نشود، این مشکل روز به روز بزرگتر خواهد شد تا جایی که زندگی فرد بیمار و حتی اطرافیان وی نیز تحت الشعاع قرار می‌گیرد.
در پی اضطراب‌های طولانی مدت و افزایش احساس مسئولیت در فرد، بسیاری از علائم وسواس ایجاد یا تشدید می‌شود. هرچه احساس مسئولیت بیشتر شود، علائم وسواس با سرعت و شدت بیشتری بروز پیدا می‌کنند. این احساس مسئولیت سبب می‌شود که فرد بیمار دائما در این فکر باشد که اگر وسایل، محیط زندگی و حتی خود را نظافت نکند، خودش و یا اطرافیان وی دچار بیماری می‌شوند و از این رو ترس از بیماری سبب می‌شود که مدام در حال شستن خود و وسایل اطرافش می‌باشد. زیرا که این افراد اگر آن کار را انجام ندهند احساس اضطراب و ناراحتی آنها را از پای درخواهد آورد.
نیاز به خدمات مشاوره روانشناسی دارید؟
![وسواس شست و شو]()
- نشانه های وسواس شست و شو
نشانه‌های رایج وسواس شست و شو
- شستن بیش از حد دست‌ها و یا شستن آنها با یک روش خاص و طولانی.
- تمیز کردن بیش از حد وسایل، محل زندگی و محل کار.
- چک‌کردن مداوم چیزها در جهت ایجاد اطمینان خاطر مانند چک کردن گاز، برق، قفل بون در منزل و…
- انجام برخی فعالیت‌ها بر اساس یک الگوی مشخص عددی به صورت افراطی مانند بالا رفتن از پله‌ها، شمردن پله‌ها در زمان بالا یا پایین رفتن، شمردن کاشی‌ها و…
- حس کمال‌گرایی در مرتب کردن وسایل مانند منظم بودن خارج از حد اعتدال، مهم بودن تقارن اشیا، قفسه‌بندی کردن تمام وسایل و …
- نگرانی بیش از حد در رابطه با همه چیز و همه کس.
- داشتن افکار جنسی ناخواسته که سبب احساس خجالت در این افراد می‌شود.
- وسواس در روابط خانوادگی و اجتماعی.
- پرسش سوال‌های تکراری برای اطمینان حاصل کردن از یک موضوع.
- مجبور کردن دیگران به قسم خوردن در رابطه با یک موضوع تا مطمئن شوند اتفاق غیر قابل پیش بینی نخواهد افتاد.
- احساس تنفر از ظاهر خود که در این حالت، فرد مدام نگران ظاهر خود می‌باشد.
وسواس آلودگی
عوامل محیطی رایج که در ایجاد وسواس در فرد سهم مهمی دارند عبارتند از :
- مایعات بدن: در اینگونه وسواس فرد بیشتر از قبل نسبت برخی مواد دفعی بدن مانند ادرار، مدفوع و … واکنش نشان می‌دهد.
- میکروب و بیماری: افرادی این گروه از ترس بیمار شدن به بسیاری از بیماری‌ها مخصوصا بیماری‌های غیر رایج مانند ایدز، سرطان و … دچار وسواس می‌شوند.
- آلاینده های محیطی: افرادی که به اینگونه عوامل محیطی وسواس پیدا می‌کنند، تحمل خود را نسبت به این عوامل از دست می‌دهند و نمی‌توانند همچون سایر افراد به این عوامل واکنش نشان دهند. امواج رادیویی، آلودگی‌های صوتی، صدای غذا خوردن دیگران و … از جمله عوامل موجود در این گروه می‌باشد.
![دارو درمانی وسواس شست و شو]()
- دارو درمانی وسواس شست و شو
درمان وسواس شست و شو
برای درمان وسواس شست و شو اغلب از داروهای ضدافسردگی مهار‌كننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) استفاده می‌کنند. البته برای تاثیر بیشتر دارو و اطمینان از اینکه این رفتارهای OCD بعد از قطع دارو مجددا پدیدار نخواهند شد از درمان شناختی رفتاری (CBT) همراه با داروهای SSRI استفاده می‌شود. اگر درمان با یکی از داروهای SSRI در طول سه ماه تاثیر درمانی ایجاد نکرد، پزشک این دارو را به یک SSRI دیگر یا دارویی به نام کلومیپرامین (clomipramine) تغییر می‌دهد.
وسواس در طب سنتی
در طب سنتی وسواس به علت سردی مغز و سوء مزاج سوداوی و ورود اخلاط سوداوی به مغز به وجود می‌آید و سبب هجوم افکار و تصورات ناخوشایند به صورت ناگهانی و غیر ارادی در فرد می‌شود. در پی این اتفاق اضطراب، ترس و واکنش‌های فیزیولوژیکی در فرد ظاهر می‌شود.
درمان وسواس شست و شو در طب سنتی
اولین قدم در درمان وسواس شست و شو و در کل هر گونه وسواس، این است که بیمار باید خود نیز راغب به درمان و رهایی از این مشکل باشد تا با مصرف دارو درمان شود. اما اگر در طی دوره‌ی درمان، همچنان به رفتارهای وسواس‌گونه‌ی خود ادامه دهد و تلاشی برای بهبود نکند، درمان نخواهد شد. برخی از درمان‌های رایج عبارتند از:
- ورزش و نرمش روزانه.
- انجام دادن ورزش‌های هوازی و ورزش‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات ذهنی.
- پرهیز از خوردن غذاهای سرد و سودا‌زا.
- پرهیز از انجام رفتارها و رفتن به محیط‌های سودا زا مانند محیط‌های دارای امواج الکترومغناطیسی، آب و هوای خشک، دیر خوابیدن،کارهای فکری که فرد را خسته می‌کنند، کارهای سخت جسمانی، غم و غصه و همچنین استرس.
- افراد وسواسی هیچوقت نباید تنها باشند.
- این افراد باید مثبت اندیشی را تمرین کنند یا ذهن خود را با مسائل علمی و حفظیات درگیر کنند.
- خوردن روزانه دمنوش اسطوخودوس و سنبل الطیب.
- ماساژ ملاج سر با روغن بادام شیرین که می‌بایست هر شب قبل از خواب این کار را انجام دهید.
- خوردن جوشانده‌ی گیاه افتیمون که از جمله گیاهان ضد سودای قوی می‌باشد و در طب سنتی از آن برای درمان وسواس شست و شو و جنون استفاده می‌شود.
- بوییدن گلاب خالص یا میوه به، شب‌ها به مدت پنج دقیقه.
- خوردن روزانه یک عدد سیب شیرین برای ناشتا.
- خوردن دمنوش بنفشه با گل ختمی.
- آرام ساختن محیط منزل و دوری از موقعیت‌های تنش‌زا.
- تصحیح مزاج. از آنجایی که وسواس به علت سردی مغز و سوء مزاج سوداوی ایجاد می‌شود، اگر به مدت چهل روز، روزانه دو عدد انار ملس خورده شود، سودای مغز دفع شده و بیمار می‌تواند بر وسواس خود غلبه کند.
هشدار
در صورت وجود هر یک از علائم وسواس در خود و یا عزیزانتان حتما در پی درمان این علائم باشید زیرا که اگزمای پوستی، بیماری‌های تنفسی و مشکلات ذهنی از کمترین عواقب بیماری وسواس می‌باشد. از این رو جدی گرفتن این علائم و درمان به موقع آنها امری مهم و ضروری در حفظ سلامت جسمانی و روانی شما و عزیزانتان می‌باشد.