هر فرد تصویری ذهنی از شخصیت، دیدگاه ها و نقاط قوت و ضعف خود دارد. این تصویر از دوران کودکی شکل گرفته است. این تصویر “خود انگاره” گفته می شود، یعنی تصویری که شخص از خودش در ذهن دارد.
“خود انگاره” نقش بسیار مهمی در شکل گیری اعتماد به نفس افراد دارد. بسیاری از این تصورات بر اساس تعاملات ما با دیگران و تجربیات زندگی ما شکل می گیرد. اعتماد به نفس به میزان احساس پذیرفته شدن و دوست داشته شدن از طرف دیگران بستگی دارد و همچنین به این که چقدر احساس ارزشمندی می کند.
به گفته مشاور روانشناسی بالینی، فردی با اعتماد به نفس سالم و طبیعی می تواند احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد. ارزش خود را بداند و به خاطر توانایی ها، مهارت ها و دستاوردهای خود احساس غرور و رضایت کند. اما فردی که اعتماد بنفس پایینی دارد احساس می کند که هیچ کس او را نمی پذیرد و مورد علاقه دیگران نیست و نمی تواند کاری را به درستی انجام دهد.
نیاز به خدمات مشاوره روانشناسی دارید؟
همه ما مشکلات عدم اعتماد به نفس را در شرایط و موقعیت های خاص زندگی تجربه کرده ایم، به ویژه در دوران نوجوانی که خود و جهان اطراف خود را تازه می شناسیم.
اما از آنجا که تصور شخصی از خود در طول زمان تغییر می کند، اعتماد بنفس فرد ثابت نمی ماند و در طول زندگی تغییر می کند، بنابراین می توان اعتماد به نفس را بهبود بخشید. برای دستیابی به اعتماد به نفس بالا و سالم، دو موضوع را باید در نظر گرفت:
- دیگران در مورد یک شخص چگونه فکر می کنند و چگونه رفتار می کنند؟
- خودش را چگونه می بیند؟
این دو موضوع بر اعتماد بنفس افراد تأثیر زیادی می گذارد.
والدین، معلمان، مربیان و … به ویژه در دوران کودکی، نقش مهمی در شکل گیری دیدگاه هر فرد نسبت به خود دارند. مطمئناً اگر والدین یا معلم بیش از آنکه از کودک تعریف کنند از او انتقاد می کنند، مطمئناً کودک نمی تواند اعتماد به نفس خوبی داشته باشد.
در دوران نوجوانی، زمانی که ارزشها و باورهای نوجوان در حال شکل گیری است، نظرات مربی، والدین، معلم یا افراد دیگر در ایجاد تصویری از نوجوان بسیار موثر است. مطمئناً فردی که موافقت کند که توسط یک نوجوان دائماً مورد آزار و اذیت قرار گیرد، مانند والدین یا معلمانش، اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد. گاهی اوقات به نظر می رسد که نوجوان از درون القا می شود که قادر به انجام کار درست نیست. (بحران داخلی) که به اندازه انتقاد و سرزنش دیگران مخرب است.
انتظارات بی جا و غیرواقعی نیز می تواند بر اعتماد بنفس تأثیر منفی بگذارد. افرادی که توانایی های خود را می شناسند و آنها را تحسین می کنند، اعتماد به نفس بالایی دارند، اما اگر احساس کنند از توانایی های تحسین برانگیزی برخوردار نیستند، مطمئناً اعتماد به نفس پایینی خواهند داشت.
نکته مهم این است که اکثر افراد دارای توانایی ها و قابلیت های تحسین برانگیزی هستند، اما به دلیل تصور از خود، نمی توانند توانایی های خود را ببینند. اعتماد بنفس هر فرد تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی او دارد و احساسات هر فرد در مورد خود بر شیوه زندگی او تأثیر می گذارد.
بیشتر بخوانید : یک روانشناس خوب چه ویژگی هایی دارد؟
افرادی که احساس می کنند دیگران آنها را دوست دارند، مطمئناً روابط اجتماعی بهتری دارند و دوستان و خانواده آنها در صورت نیاز از کمک و حمایت آنها بهره مند می شوند. کسانی که معتقدند می توانند بر مشکلات غلبه کنند و به اهداف خود برسند، مطمئناً در زندگی موفق ترند. در حال حاضر دستورالعمل هایی برای افزایش اعتماد به نفس وجود دارد که در ادامه چند مورد را با هم بررسی میکنیم. با نیک داد همراه باشید.
1. از افکار منفی درباره خود بپرهیزید
اگر عادت دارید مدام بر کاستی ها و ضعف های خود تأکید کنید، این عادت را کنار بگذارید و به جنبه های مثبت خود (که بسیار است) فکر کنید. وقتی بیش از حد از خود انتقاد می کنید، به یک نکته مثبت یا حرکت یا رفتاری که داشته اید فکر کنید و آن را بازگو کنید. هر روز 3 کار یا رفتاری را که انجام داده اید و باعث خوشحالی و رضایت شما شده است بنویسید. این روش در بلند مدت میتواند خود انگاره شما را تغییر دهد.
2. هدف شما این است که کار را انجام دهید، نه لزوما کامل و بی نقض
همچنین گاهی اوقات برخی از افراد مانع رسیدن به تمام پتانسیل خود برای زندگی می شوند و در نتیجه تا زمانی که به سطح مطلوب نرسند کاری نمی کنند و در واقع زندگی خود را متوقف می کنند (مانند کسی که می گوید تا 5 کیلو وزن کم نکنم خانه را ترک نمی کنم). باید نکات مثبت را ببینید و کار را انجام دهید و از آن لذت ببرید.
3. اشتباهات را به عنوان فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید
همیشه به خود بگویید که همه می توانند اشتباه کنند و از اشتباه نترسید، اشتباهات بخشی از یادگیری است.
4. چیزها و تجربیات جدید را امتحان کنید
انجام کارهای مختلف و فعالیت های مختلف به شناخت استعدادها و توانایی های شما کمک زیادی می کند و در نتیجه کسب مهارت های جدید به شما احساس غرور و رضایت می بخشد.
5. آنچه را که می توانید تغییر دهید و آنچه را که نمی توانید مشخص کنید
به عادات و ویژگی های خود فکر کنید. اگر متوجه شدید که برخی از آنها شما را ناراحت می کنند، سعی کنید آن را تغییر دهید، اما اگر چیزی است که نمی توان آن را تغییر داد (مانند قد)، سعی کنید از خود لذت ببرید و خود را با شرایط موجود وفق دهید.
6. اهداف خود را مشخص کنید
به آنچه می خواهید انجام دهید فکر کنید و سپس برای انجام آن برنامه ریزی کنید و طبق برنامه پیش بروید. از کمال طلبی به شدت دوری کنید که مخرب اصلی اعتماد بنفس است.
7. از نظرات و ایده های خود احساس رضایت کنید
در بیان افکار خود دریغ نکنید. هرجایی از شما سوال شد و احساس کردید که میتوانید جوابی داشته باشید، حتی اگر جواب خوبی نبود، برای تمرین هم که شده، افکار، احساسات و نظرات خودتان را بیان کنید. این کار به شدت میتواند روی اعتماد بنفس شما تاثیر مثبت داشته باشد.
8. به دیگران کمک کنید
با این کار احساس مفید بودن می کنید که نقش مهمی در اعتماد به نفس دارد.
9. ورزش کردن را جدی بگیرید.
ورزش استرس را از بین می برد و شما سالم تر و شادتر خواهید بود.
10. تفریح کنید
از وقت خود لذت ببرید، با دوستان خود معاشرت کنید و زندگی خود را با افکار منفی متوقف نکنید.
افرادی که اعتماد بنفس بالایی دارند به راحتی با دیگران دوست می شوند، شادترند و روابط بهتری با همکاران و همسالان خود دارند و با آرامش و راحتی با اشتباهات خود کنار می آیند. برای به دست آوردن اعتماد به نفس سالم و مثبت هرگز دیر نیست. اعتماد به نفس یکی از مهارت های زندگی است. همین امروز شروع کن (: