خانواده درمانی یا مشاوره خانواده، نوعی درمان است که برای شناسایی برخی از مسائلی که بر سلامت و عملکرد خانواده تأثیر می گذارد طراحی شده است. این درمان یا مشاوره می تواند برای کمک به خانواده در شرایط سخت، یا مشکلات بهداشت روانی یا رفتاری در بین اعضای خانواده مورد استفاده قرار گیرد.
در ادامه با ما همراه باشید تا باهم مزایای مشاوره خانواده را بررسی کنیم.
مشاوره خانواده مشکلات تک به تک اعضای خانواده را در مقیاس بزرگتر یعنی خانواده بررسی می کند. این نوع مشاوره فرض می کند که بدون درک پویایی گروه (خانواده) نمی توان مشکلی را شناسایی یا حل کرد. نحوه عملکرد خانواده و شرایط موجود در آن تأثیر زیادی بر نحوه شکل گیری مشکلات بیمار و نحوه تشویق یا توانمندسازی آنها توسط سایر اعضای خانواده دارد.
نیاز به خدمات مشاوره روانشناسی دارید؟
مشاور خانواده می تواند از تکنیک های رفتار درمانی، درمان شناختی، درمان شخصی یا سایر درمان های فردی استفاده کند. مانند سایر انواع درمان، تکنیک های مورد استفاده بستگی به نوع خاصی از مشکلات موجودی دارد که فرد در حال تجربه آن است.
مشکلات رفتاری یا عاطفی در کودکان دلیل اصلی روی آوردن خانواده ها به مشاوره خانواده است. مشکل کودک در خلا ایجاد نمی شود، بلکه در بستر خانواده به وجود می آید و در این زمینه، ما باید به دنبال شناسایی و حل آنها باشیم.
باید به خاطر داشت که در خانواده درمانی یا مشاوره، واژه “خانواده” لزوماً به معنی افراد همخون نیست. در این مقاله، منظور ما خانواده هر کسی است که نقش حمایتی طولانی مدت در زندگی دیگر داشته باشد، که ممکن است منظور افراد هم خون یا لزوماً اعضای آن نباشد که با یک شخص در یک خانه زندگی می کنند.
به گفته کارشناسان این حوزه، مشاوره خانواده به انواع خاص و محدود تقسیم می شود.
انواع مشاوره خانواده عبارتند از:
1. روش بوونی
این نوع مشاوره خانواده بیشتر برای موقعیت هایی مناسب است که افراد نمی توانند یا نمی خواهند سایر اعضای خانواده را درگیر مشاوره کنند. مشاوره بوونی بر دو مفهوم اصلی استوار است، مثلث سازی (تمایل طبیعی برای کاهش استرس با صحبت با شخص ثالث) و تمایز (یادگیری کمتر پاسخگو بودن به روابط خانوادگی).
2. روش ساختاری
درمان یا مشاوره ساختاری بر تنظیم و تقویت سیستم خانواده متمرکز است تا اطمینان حاصل شود که والدین تحت کنترل هستند و کودکان و بزرگسالان خانواده دارای محدودیت هستند. در این نوع مشاوره خانواده، مشاور به خانواده می پیوندد تا آنها را مشاهده کند، در مورد آنها بیاموزد و توانایی آنها را برای تقویت روابط خانوادگی افزایش دهد.
3. نوع سیستماتیک
مدل سیستماتیک به نوعی از درمان و مشاوره اشاره می کند که بر ارتباط ناخودآگاه و معنای اساسی رفتار اعضای خانواده متمرکز است. مشاور در این نوع مشاوره خانواده، مشاور فاصله خود را با خانواده حفظ می کند تا به اعضای خانواده اجازه دهد مشکلات خود را عمیق تر به عنوان یک خانواده حل کنند.
4. نوع راهبردی
این نوع مشاوره یا درمان نسبت به سایر انواع مشاوره خانواده مختصرتر و مستقیمتر است، که در آن مشاور تکلیف شب را برای اعضای خانواده ترتیب می دهد. هدف از این تکالیف تغییر تعامل اعضای خانواده، ایجاد رابطه بین خانواده و تصمیم گیری است. در این مشاوره خانواده، مشاور در موقعیتی قدرتمند قرار می گیرد که به سایر اعضای خانواده که معمولاً چنین اختیاراتی ندارند اجازه می دهد تا ارتباط موثرتری برقرار کنند.
مشاور خانواده چه می کند؟
در مشاوره خانواده، مشاور مسئولیت کامل نتیجه جلسات را بر عهده می گیرد. ربطی به خوب یا بد بودن، گناهکار یا بی گناه، درست یا غلط بودن ندارد. این یک تصدیق ساده از تغییر است.
همانطور که در بالا ذکر شد، انواع مختلف مشاوره خانواده ممکن است مستلزم مشاور خانواده باشد تا نقشهای مختلفی را برای درمان ایفا کند. این نقش های متفاوت مستلزم یک مشاور خانواده است که مایل است تمرینات، آموزش رسمی و آزمایش های زیادی انجام دهد تا مطمئن شود که آمادگی کامل خود را برای معرفی یک مشاور خانواده دارد.
اگرچه ممکن است یک مشاور روشها، ترجیحات و تکنیکهای متفاوتی داشته باشد، اما باید حداقل حداقل تجربه درمان را داشته باشد. مواردی مانند:
- مشکلات رفتار کودکان در دوران بلوغ
- غم و اندوه
- افسردگی و استرس
- مسائل مربوط به ترنس یا همجنسگرا بودن
- خشونت محیطی
- عقیم بودن
- تعارضات ازدواج
- اعتیاد و سوء مصرف مواد
برای درمان این و سایر مسائل خانوادگی، یک درمانگر باید:
- تعامل افراد در گروه های کوچک را مشاهده کنید
- مشکلات ارتباطی را ارزیابی و حل کنید
- تشخیص و درمان بیماریهای روانی در خانواده
- راهنمایی بیماران در بحرانهای گذرا مانند طلاق یا مرگ عزیزان
- الگوهای رفتاری یا ارتباطی مشکل دار را برجسته کنید
- به جایگزینی رفتارهای ناکارآمد با جایگزین های سالم کمک کنید
- کمک های روحی و جسمی برای بهبود بیمار
به منظور کسب مهارت های مورد نیاز برای انجام این شیوه ها، یک مشاور خانواده به طور کلی مدرک کارشناسی ارشد را در زمینه خانواده درمانی و ازدواج در زمینه های مشاوره، روان درمانی، فیزیولوژی یا کار اجتماعی دریافت می کند.
این آموزش ها، درمانگر را قادر می سازد تا به بیماران مراجعه کننده به وی برای حل و درمان طیف وسیعی از مشکلات کمک کند. نکاتی برای حل مشکلات مانند:
- درگیری های شخصی بین زوجین یا خانواده ها
- بیماری، مرگ یا بیکاری غیرمنتظره در خانواده
- ایجاد یا حفظ یک رابطه عاشقانه سالم در هر مرحله
- مشکلات رفتاری در کودکان
- طلاق یا جدایی
- اعتیاد یا سوء مصرف مواد
- مشکلات بهداشت روانی مانند افسردگی یا استرس
کلام آخر
در این مطلب برخی از ویژگی های مهم یک مشاور خانواده و انواع آن را توضیح دادیم. همچنین وظایف مشاور خانواده را برشمردیم و همچنین مواردی که تحت مشاوره خانواده قابل درمان است را ذکر کردیم. در صورتی که به مشاور خانواده مجرب احتیاج دارید همین حالا تایم مشاوره رزرو نمایید.